Η έγκαιρη δικαστική επίλυση των διαφορών γενικά και, συνακόλουθα, η βάσει των πορισμάτων της νομολογίας δράση της διοίκησης, αποτελούν άμεση επιδίωξη και προτεραιότητα κάθε έννομης τάξης στο πλαίσιο λειτουργίας του κράτους δικαίου.
Στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, ο στόχος αυτός έχει καταστεί αντικείμενο διεξοδικών επιστημονικών συζητήσεων με σημαντικά συμπεράσματα και κατευθυντήριες οδηγίες, ήταν δε και ο πυρήνας αλλεπάλληλων νομοθετικών παρεμβάσεων χωρίς, όμως, συνέχεια και συνεκτικότητα μεταξύ τους και, κυρίως, χωρίς προσήλωση αποκλειστικά και μόνον στον παραπάνω στόχο.
Η δημιουργία, επομένως, ενός συστήματος αποτελεσματικής προδικαστικής προστασίας, ικανού να προβλέψει και συνάμα να αποτρέψει πραγματικές στρεβλώσεις και να εκφράσει την επιταγή ταχείας διεκπεραίωσης των διαδικασιών, αποτέλεσε μέλημα και επιδίωξη του εθνικού νομοθέτη για την επίλυση των συγκεκριμένων διαφορών, κατά τον τύπο και την ουσία, υπό το πρίσμα των κανόνων του εθνικού και του ενωσιακού δικαίου.
Ήδη, από τη δεκαετία του 1980, κατέστη σαφές ότι το σύστημα ρύθμισης των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων που υπάγεται στο πεδίο εφαρμογής των ενωσιακών Οδηγιών θα έμενε κενό περιεχομένου εάν δεν συνοδευόταν από ένα παράλληλο σύστημα παροχής έννομης προστασίας.
Για το λόγο αυτό υιοθετήθηκαν οι αποκαλούμενες ως “δικονομικές οδηγίες”, βασική επιδίωξη των οποίων αποτελεί η θέσπιση αποτελεσματικών και όσο το δυνατόν ταχύτερων μέσων προσφυγής κατά αποφάσεων αναθετουσών αρχών/αναθετόντων φορέων που παραβιάζουν το ενωσιακό δίκαιο κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, προκειμένου να αποτρέπεται η δημιουργία πραγματικών καταστάσεων ικανών να βλάψουν τα έννομα συμφέροντα των διαγωνιζομένων αλλά και του δημοσίου συμφέροντος, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ταχεία διεκπεραίωση των μέσων προσφυγής, ώστε να μην παρακωλύεται για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο η πρόοδος των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
Στο πλαίσιο της «δικονομικής αυτονομίας» τους τα Κράτη Μέλη, με γνώμονα τη δημιουργία ενός «αποτελεσματικού πλέγματος προστασίας» έχουν τη διακριτική ευχέρεια επιλογής είτε της δικαστικής επίλυσης των σχετικών διαφορών ή του συνδυασμού εξωδικαστικής και δικαστικής, στη συνέχεια, επίλυσής τους.
Υπό το πρίσμα των διαπιστώσεων αυτών, ο νομοθέτης, αξιοποιώντας και τη διαμορφωμένη σχετική διοικητική και δικαστική εμπειρία, αναμόρφωσε το εθνικό σύστημα παροχής έννομης προστασίας κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης των δημοσίων συμβάσεων, προκρίνοντας, έναντι του ισχύοντος έως τότε συστήματος αμιγούς δικαστικής προστασίας, ένα μικτό σύστημα παροχής έννομης προστασίας, με συνδυασμό εξωδικαστικής και δικαστικής επίλυσης των αναφυομένων διαφορών.
Στο σύστημα αυτό, η Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), της οποίας η σύσταση προβλέπεται στο άρθρο 347 του ν. 4412/2016 (ΦΕΚ Α147/8-8-2016), αποτελεί το αρμόδιο κεντρικό διοικητικό όργανο επίλυσης διαφορών που προκύπτουν κατά τη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
Η καινοτομία των νέων ρυθμίσεων, σύμφωνα με τις Οδηγίες 89/665/ΕΟΚ και 92/13/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκαν, συνίσταται στο ότι προκρίθηκε σύστημα έννομης προστασίας κατά τη διαδικασία ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, με το οποίο οι εξουσίες λήψης προσωρινών μέτρων, ακύρωσης παρανόμων αποφάσεων των αναθετουσών αρχών και των αναθετόντων φορέων ανατέθηκαν, το πρώτον, σε μια ανεξάρτητη διοικητική αρχή, η οποία περιβάλλεται, τόσο σε επίπεδο οργάνου όσο και των Μελών της, με τα εχέγγυα λειτουργικής ανεξαρτησίας και όχι σε δικαστήριο.
Η επιλογή αυτή δεν έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις του Συντάγματος «περί οργάνωσης και δικαιοδοσίας των δικαστηρίων», εφόσον δεν ανατέθηκε στην Α.Ε.Π.Π. η αρμοδιότητα επίλυσης διαφορών με δύναμη δεδικασμένου, αλλά η άσκηση διοικητικού έργου, το οποίο δεν διαφέρει από το έργο των άλλων διοικητικών οργάνων που αποφαίνονται επί ενδικοφανών προσφυγών.
Υπό τις παραπάνω διαπιστώσεις, η παρούσα 1η ετήσια έκθεση πεπραγμένων της Α.Ε.Π.Π., η οποία καλύπτει την περίοδο από 22 Ιουνίου 2017 έως και 31 Δεκεμβρίου 2017 επιχειρεί μια συνολική, συστηματοποιημένη και περιεκτική αποτύπωση του ρόλου, του έργου και του τρόπου λειτουργίας της Αρχής, αλλά και των πεπραγμένων της κατά τους έξι (6) πρώτους μήνες της λειτουργία της, κατά τις προβλέψεις και του άρθρου 359 του ν. 4412/20163.
Μπορείτε να βρείτε την έκθεση εδώ.